Сустрэўшыся ў званiцы, яны запоўнiлi ўсе прагалы сваiх папярэднiх урывiстых размоў. Быў спякотны сонечны дзень, у маленькiм квадратным пакойчыку над званамi стаяла цяжкае гарачае паветра, у якiм панаваў пах галубiнага памёту. Яны гаварылi некалькi гадзiн, седзячы на пыльнай падлозе, засланай галлём. Час ад часу адзiн з iх уставаў i глядзеў праз акно, цi не iдзе хто.
Джулii было дваццаць шэсць гадоў. Яна жыла ў iнтэрнаце з трыццаццю iншымi дзяўчатамi. ("Заўсёды смярдзiць жанчынамi! Як я ненавiджу жанчын!" прызналася яна мiж iншым.) Як ён i меркаваў, яна працавала ў аддзяленнi мастацкай лiтаратуры на раманапiсных варштатах. Яна любiла сваю працу, якая палягала з большага ў наглядзе за магутным, але чуйным электрычным маторам. Яна не была надта разумная, любiла працаваць рукамi i вольна адчувала сябе з машынамi. Яна магла дэталёва апiсаць працэс складання рамана, пачынаючы ад асноўных дырэктываў, выдаваных планавым камiтэтам, i аж да апошнiх штрыхоў, што дадавала перапiсная група. Але гатовая кнiга яе не цiкавiла. Яна не надта любiла чытаць. Кнiгi былi ўсяго толькi прадуктам, якi трэба было вырабляць, як джэм або матузкi да чаравiкаў.
Яна нiчога не памятала пра час да пачатку шасцiдзесятых. Адзiным чалавекам, з тых, каго яна ведала, якi часта гаварыў пра дарэвалюцыйны час, быў дзед, якi знiк, калi ёй было восем гадоў. У школе яна была капiтанам хакейнай каманды i выйгравала два гады запар гiмнастычныя спаборнiцтвы. Яна была важатай атрада Шпiёнаў i намеснiцай сакратара ў Юнацкiм Саюзе, перш чым уступiць у Антысексуальны Саюз Моладзi. Яна заўсёды мела бездакорную рэпутацыю. Яе выбралi нават (што было бясспрэчным знакам добрае рэпутацыi) на працу ў Парнасеку, падсекцыi ў аддзяленнi мастацкай лiтаратуры, дзе выраблялася танная парнаграфiя для пролаў. Людзi, што там працавалi, называлi гэты аддзел "Гнойная кантора", заўважыла яна. Яна працавала там адзiн год, удзельнiчала ў выпуску брашурак у запячатаных пакетах з назвамi накшталт: "Неверагодныя гiсторыi" цi "Ноч у школе для дзяўчат". Гэтыя брашуркi патаемна куплялi маладыя пролы, думаючы, што купляюць нешта нелегальнае.
- Што гэта былi за кнiгi? - пацiкавiўся Ўiнстан.
- Ат, страшэнна тупыя i нудныя. Уявi сабе, усяго шэсць тыпавых сюжэтаў, у якiх час ад часу мяняюцца паасобныя дэталi. Але я працавала толькi на калейдаскопах i нiколi не прымала ўдзелу ў перапiсваннi. Я не маю лiтаратурных здольнасцяў, каханы, нават на такое.
Ўiнстан вельмi здзiвiўся, даведаўшыся, што апроч кiраўнiкоў аддзяленняў усе працаўнiкi Парнасеку былi дзяўчаты. Лiчылася, што палавы iнстынкт у мужчын утаймаваць цяжэй, чым у жанчын, мужчын значна лягчэй магло сапсаваць тое, з чым яны мелi справу.
- Яны неахвотна бяруць туды нават замужнiх жанчын, - дадала яна. - Яны ўсё яшчэ думаюць, што дзяўчаты такiя нявiнныя! Ва ўсялякiм разе адна з iх, што сядзiць тут, зусiм не такая.
Першы раз яна ўступiла ў палавую сувязь у шаснаццаць гадоў з шасцiдзесяцiгадовым сябрам Партыi, якi пазней скончыў самагубствам, каб пазбегнуць арышту.
- Мне пашанцавала, бо iнакш ён выдаў бы мяне, - дадала яна.
Пасля былi iншыя. Жыццё, у яе ўспрыманнi, было вельмi простае. Ты хочаш жыць весела. "Яны", гэта значыць Партыя, не даюць табе жыць весела, i ты абыходзiш законы, як толькi можаш. Ёй здавалася натуральным, што "яны" хочуць пазбавiць людзей асалодаў жыцця, а людзi спрабуюць супрацьстаяць гэтаму. Яна ненавiдзела Партыю i выказвала сваю нянавiсць самымi бруднымi словамi. Аднак яе крытыка не закранала агульных прынцыпаў. Партыйнае вучэнне цiкавiла яе настолькi, наколькi непасрэдна закранала яе жыццё. Ён заўважыў, што яна нiколi не ўжывала навамоўных слоў, апроч тых, што ўвайшлi ў штодзённую мову. Яна нiколi не чула пра Братэрства i адмаўлялася верыць у яго iснаванне. Усялякае арганiзаванае змаганне супраць Партыi здавалася ёй глупствам, бо загадзя было асуджанае на паражэнне. Адзiна разумным, на яе думку, было парушаць законы i, нягледзячы на гэта, заставацца жывым. Ўiнстан задумаўся, колькi магло быць такiх, як яна, сярод маладога пакалення, якое вырасла ў атмасферы рэвалюцыйнай рамантыкi, якое болей нiчога не ведала i ўспрымала Партыю як нешта непарушнае, як неба. Яны не паўставалi супраць яе панавання, а проста ўцякалi ад яе, як заяц ад сабакi.
Яны не абмяркоўвалi магчымасцi пажанiцца. Гэта было зусiм нерэальна. Нiякi ў свеце камiтэт не зацвердзiў бы гэты шлюб, нават калi б Ўiнстан здолеў вызвалiцца ад Кэтрын, сваёй жонкi. Нават у марах не было надзеi.
- Якая яна была, твая жонка? - спыталася Джулiя.
- Яна была... Цi ты ведаеш навамоўнае слова дабрадум, гэта значыць добранадзейны, той, хто думае правiльна, хто няздатны на благiя думкi?
- Не. Слова я не ведаю, але я ведаю даволi шмат такiх людзей.
Ён пачаў апавядаць ёй гiсторыю свайго сужонства, але, на яго здзiўленне, яна ўжо ведала асноўныя моманты. Яна апiсала яму, быццам сама бачыла цi адчувала, як дранцвела цела Кэтрын, калi ён да яе дакранаўся, i як яна адпiхвала яго з усяе моцы, нават калi яго абдымала. Ён не адчуваў нiякай няёмкасцi, гаворачы з Джулiяй пра такое. Ва ўсялякiм разе Кэтрын даўно ўжо перастала быць пакутлiвым успамiнам. Яна стала проста непрыемным успамiнам.
- Я б вытрымаў, калi б не адна рэч, - сказаў ён.
Ён расказаў Джулii пра маленькую халодную цырымонiю, да якой Кэтрын змушала яго адзiн вечар на тыдзень.
- Яна ненавiдзела гэта, але нiшто не магло прымусiць яе ад гэтага адмовiцца. Звычайна яна называла гэта... ты нiколi не ўгадаеш як.
- Наш абавязак перад Партыяй, - дагаварыла за Ўiнстана Джулiя.
- Адкуль ты ведаеш?
- Я таксама вучылася ў школе, каханы. Для тых, каму споўнiлася шаснаццаць, раз на месяц былi гутаркi пра палавое жыццё. Пасля тое самае было ў Юнацкiм Саюзе. Гадамi камячыць тое самае. Здаецца, у большасцi выпадкаў гэта дае вынiкi. Але хто яго ведае. Людзi такiя крывадушныя!
Яна пачала развiваць гэтую тэму. У Джулii ўсё зводзiлася да яе iнтымнага жыцця. Як толькi гаворка наблiжалася да гэтай тэмы, яна рабiлася дасцiпная i красамоўная. У адрозненне ад Ўiнстана, яна зразумела прыхаваны сэнс партыйнага пурытанiзму. Палавы iнстынкт трэба было па магчымасцi знiшчыць не толькi таму, што ён ствараў асобны, непадкантрольны Партыi сусвет. Яшчэ важнейшым было тое, што палавы аскетызм вёў да iстэрыi, што было вельмi пажадана, бо яе можна было ператварыць у ваяўнiчы запал i адданасць партыйным правадырам. Джулiя растлумачыла сваю думку наступным чынам:
- Калi займаешся каханнем, растрачваеш сваю энергiю. А пасля адчуваеш сябе шчаслiвым i плюеш на ўсё астатняе. Яны не могуць дапусцiць, каб так было. Яны хочуць, каб у табе заўсёды кiпела энергiя. Усе гэтыя маршы, дэманстрацыi, лозунгi, сцягi - усё гэта проста пракiслы палавы iнстынкт. Калi ты шчаслiвы ў душы, цi будзеш ты захапляцца Вялiкiм Братам, трохгадовымi планамi, Двуххвiлiнкай Нянавiсцi i ўсёй iншай iхняй лухтой?
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
