Пад акном нехта спяваў. Ўiнстан, схаваны за муслiнавай фiранкай, выглянуў на вулiцу. Чэрвеньскае сонца стаяла яшчэ высока ў небе, а ўнiзе, у залiтым сонечным святлом дворыку жанчына з грубымi чырвонымi рукамi, з зрэбным фартухом, падвязаным за пояс, хадзiла, кульгаючы, ад вялiкай балеi да вяроўкi з бялiзнай. Пачварная i магутная, як рымская калона, яна вешала на вяроўку белыя чатырохкутнiкi, у якiх Ўiнстан пазнаў дзiцячыя пялюшкi. Як толькi яе рот вызваляўся ад зашчапак, яна спявала магутным кантральта:
То была безнадзейная мара,
Што сплыла, як вясною вада.
Ды ад позiркаў тых i ад слоў дарагiх
Назаўжды ў маiм сэрцы нуда.
Мелодыя была папулярная ў Лондане апошнiмi тыднямi. Гэта была адна з шматлiкiх, падобных адна да адной песенек, якiя падсекцыя музычнага аддзялення выпускала для пролаў. Словы iх складалi без нiякага ўдзелу чалавека прылады, што называлiся версiфiкатарамi. Але жанчына спявала так мiлагучна, што нават самая спрашная лухта ператваралася ў амаль што прыемную песню. Ўiнстан чуў, як спявае жанчына, як стукаюць па бруку яе абцасы, як крычаць на двары дзецi i як недзе далёка, глуха гудзе транспарт. Але пакой дзякуючы адсутнасцi тэлегляда здаваўся надзiва цiхiм.
"Вар'яцтва! вар'яцтва! вар'яцтва!" - зноў думалася яму. Было немагчыма ўявiць сабе, што яны маглi б спакойна наведваць гэтае месца больш чым некалькi тыдняў. Але спакуса мець патаемны прытулак, якi б належаў толькi iм, у памяшканнi, даступны, зусiм побач, была занадта вялiкая для абаiх. Пасля сустрэчы на званiцы нейкi час яны не маглi сустрэцца зноў. Напярэдаднi Тыдня Нянавiсцi працоўны дзень рэзка падоўжыўся. Тыдзень меўся пачацца болей чым праз месяц, але ён вымагаў грандыёзных i складаных падрыхтоўчых мерапрыемстваў, у вынiку чаго ўсiх перагружалi працай. Урэшце iм абаiм удалося выкраiць сабе ў адзiн дзень вольны вечар. Яны дамовiлiся сустрэцца зноў на лясной палянцы. За дзень перад тым яны на хвiлiнку спаткалiся на вулiцы. Як звычайна, Ўiнстан амаль не глядзеў на Джулiю, пакуль iх нёс натоўп. Але аднаго кароткага позiрку хапiла, каб заўважыць, што яна была бялейшая, чым звычайна.
- Нiчога не зробiш, - шапнула яна, як толькi адчула, што можна гаварыць не баючыся. - Я маю на ўвазе заўтра.
- Што?
- Заўтра ўвечары я не змагу прыйсцi.
- Чаму?
- А, звычайная прычына. Гэты раз пачалося раней.
На нейкi момант яго ахапiла шалёная злосць. За гэты месяц, што яны сустракалiся, яго пачуццё да яе змянiлася. Спачатку ў iм было мала сапраўднага жадання. Iх першы палавы кантакт быў проста валявым учынкам. Але пасля другога разу ўсё змянiлася. Пах яе валасоў, смак яе вуснаў, дотык яе скуры, здавалася, напоўнiлi яго самога i паветра вакол яго. Яна стала фiзiчнай неабходнасцю, нечым, чаго ён не проста хацеў, а адчуваў, што мае на гэта права. Калi яна сказала, што не зможа прыйсцi, яму здалося, быццам яна яму здраджвае. Але якраз у гэты момант натоўп прыцiснуў iх адно да аднаго i iх рукi выпадкова сустрэлiся. Яна хуценька пацiснула кончыкi яго пальцаў, каб абудзiць у iм не жаданне, а пяшчотную прыязнасць. Ўiнстану прыйшла думка, што, калi жывеш з жанчынай, гэтыя перыядычныя расчараваннi - звычайная рэч. Глыбокая пяшчота, якую ён яшчэ нiколi да яе не адчуваў, апанавала яго. Яму хацелася б, каб яны былi жанатыя ўжо дзесяць гадоў. Яму хацелася б, каб яны маглi гуляць па вулiцы, так як цяпер, але адкрыта, не баючыся, i гаварыць пра звычайныя рэчы, купляючы нейкую дробязь для гаспадаркi. А больш за ўсё хацеў, каб у iх было месца, дзе яны маглi б заставацца адны, не мусячы пры кожнай сустрэчы займацца каханнем. Але iдэя наняць пакой у пана Чэрынгтана прыйшла яму не тады, а праз дзень. Калi ён сказаў пра гэта Джулii, яна згадзiлася з нечаканай гатовасцю. Абое ведалi, што гэта вар'яцтва. Яны нiбы самахоць наблiзiлiся да магiлы. I пакуль ён сядзеў на краi ложка i чакаў, яму зноў падумалася пра сутарэннi Мiнiстэрства Любовi. Было дзiўна, як гэты непазбежны наканаваны жах то з'яўляўся, то знiкаў са свядомасцi. Ён быў тут, у найблiжэйшай будучынi, ён непазбежна папярэднiчаў смерцi, як дзевяноста дзевяць папярэднiчае сотнi. Пазбегнуць гэтага было немагчыма, можа, толькi адкласцi; аднак жа час ад часу людзi свядома, наўмысна скарачалi час, што iм заставаўся да жахлiвага наканавання.
Са сходаў пачулiся хуткiя крокi. Джулiя ўварвалася ў пакой. Яна трымала ў руцэ торбу з грубага бурага палатна, ён часта бачыў яе з гэтай торбай у мiнiстэрстве. Ён кiнуўся, каб абняць яе, але яна хуценька вырвалася з абдымкаў, усё яшчэ трымаючы торбу.
- Хвiлiнку, - сказала яна. - Я толькi пакажу табе, што я прынесла. Ты прынёс гэтую паскудную каву "Перамога"? Я так i думала. Можаш выкiнуць яе. Яна нам не спатрэбiцца. Глядзi.
Яна ўпала на каленi, адкрыла торбу i выкiнула адтуль ключы i шрубакрут, што ляжалi зверху. Пад iмi было некалькi чыстых папяровых пакецiкаў. Першы пакецiк, якi яна падала Ўiнстану, выклiкаў дзiўнае, але неяк няясна знаёмае пачуццё. У iм было цяжкае сыпкае рэчыва, мяккае навобмацак.
- Што гэта? Цукар? - спытаўся ён.
- Сапраўдны цукар. Не сахарын - цукар. А вось бохан хлеба, сапраўднага белага хлеба, а не гэтага паскудства, а вось - слоiк з варэннем. А вось малако. Але глядзi! Гэта сапраўдная раскоша. Я мусiла нават абгарнуць тканiнай, бо...
Але ёй не трэба было казаць, нашто яна абгарнула. Пах ужо разлiўся ў пакоi - багаты i густы пах, падобны да пахаў ранняга маленства, якi часам сустракаўся нават i цяпер. Часам ён чуўся ў нейкiм праходзе, пакуль з грукатам не зачынялiся дзверы; ён загадкава лунаў у натоўпе людзей, паяўляўся i губляўся зноў.
- Гэта кава, - прашаптаў ён, - сапраўдная кава.
- Гэта кава для сябраў Унутранай Партыi. Тут цэлы кiлаграм, - сказала яна.
- Як ты ўсё гэта дастала?
- Гэта ўсё прадукты для Ўнутранай Партыi. У гэтых свiнняў ёсць усё, абсалютна ўсё. Але, вядома, афiцыянты, слугi, людзi крадуць патроху i... Глядзi, тут яшчэ ёсць пакецiк з гарбатай.
Ўiнстан прысеў побач з ёй. Ён абарваў ражочак пакета i раскрыў яго.
- Гэта сапраўдная гарбата. Не парэчкавае лiсце.
- Нядаўна завезлi вялiкую партыю гарбаты. Яны заваявалi Iндыю цi нейкую iншую краiну, - сказала яна няпэўна. - Але паслухай, любы мой. Адвярнiся, калi ласка, на тры хвiлiны. Сядзь на той край ложка. Не надта блiзка да акна. I не паварочвайся, пакуль я не скажу.
Ўiнстан няўважна глядзеў праз муслiнавую фiранку. Унiзе, у двары, жанчына з чырвонымi рукамi ўсё яшчэ сноўдалася памiж балеяй i вяроўкай. Яна дастала з рота дзве драўляныя зашчапкi i натхнёна заспявала:
Кажуць, з часам загояцца раны
I не ўспомнiш пра боль, пра ману.
Але слёзы i смех тых забытых уцех
Закрануць майго сэрца струну.
Здавалася, яна ведала на памяць усе словы гэтай iдыёцкай песнi. Яе голас, мiлагучны i шчаслiва-сумны, гучаў у цёплым летнiм паветры. Здавалася, што яна i сапраўды шчаслiвая, толькi б гэты чэрвеньскi дзень цягнуўся бясконца, а балея з бялiзнай была бяздонная; яна мела б за шчасце заставацца тут тысячу гадоў, развешваць пялюшкi i спяваць розную лухту. Ўiнстана ўразiў дзiўны факт: ён нiколi не чуў, каб сябра Партыi спяваў адзiн i сам сабе. Гэта здалося б трошкi нядобранадзейным, гэта быў бы небяспечны выбрык, як размова з самiм сабой. Можа, толькi людзям, якiм пагражае галодная смерць, няма чаго баяцца, i яны спяваюць.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
