Маёр тым часам споўз, лежачы на жываце, долу i, наставiўшы на храпуна кулямёт, сувора прасiпеў:
- Iмя... Прозьвiшча...
Храпун узьняў рукi, прыхапiўся, грымнуўся галавой аб крокву й палкоўнiк адчуў на сваёй узмакрэлай шыi казытлiвую парахню, якая сыпанула з даху.
- Кудзёлка... Аляксей... - прамовiў храпун, зьвёўшы вочы да кулямётнага дула.
- I хто такi? - ужо больш лагодна запытаўся маёр.
- Ды тут... працую... пiлётам сельгасавiяцыi.
- Злазь, ты нам патрэбны, - падаў голас палкоўнiк, зь вiдочным хваляваньнем закiдваючы ў рот чарговую цыгарэцiну.
Пiлёта таксама апанавала хваляваньне. Яму нават мову заняло: нiжняя скiвiца пiлётава дробна задрыжэла й сунялася толькi тады, калi маёр апусьцiў кулямёт долу.
- Ды ў мяне палiва... на пяць хвiлiн лёту, - выдыхнуў пiлёт пераселым ад хваляваньня голасам, - нават да Менску не дацягнем.
- Нам у Менск i ня трэба. Акурат за пяць хвiлiн i ўправiмся.
Пiлёта такiя словы зьбянтэжылi. Ён апусьцiў рукi, пацёр далоньмi па споднiках, а ўцямiўшы, што пiраты прыехалi на бэнзавозе, змучана шморгнуў носам.
- Кола задняе зьняў. Трэба новая ўтулка.
Запанавала цiша. Нават певень кiнуў кудактаць i цяпер ужо палкоўнiку прысьпела пара шморгнуць носам i пачухаць прыцярушаную парахнёй патылiцу.
Пiлёт iшоў да машыны як бальшавiк на расстрэл - у кальсонах, прыпадаючы на левую нагу, пазiраючы праз плячук на кулямётную рулю, - а калi выходзiў зь весьнiц, аднекуль з суседняга агарода даляцеў помсьлiвы голас знаёмай бабулi:
- Таварышы, ён i Лукашэнку лаяў!
...Да лётнiшча ехалi што духу: разганяючы курэй i стукаючыся скронямi аб кулямётную рулю. Маёр наўмысна пасадзiў пiлёта на задняе сядзеньне i даў у рукi зброю. Такiя захады мусiлi пераканаць небараку, што перад iм не паветраныя пiраты, а абаронцы мiрнага неба Садружнасьцi.
Мiж тым выгляд пiлётавы прагнуў спагады: нiжняя скiвiца дробна дрыжэла, вочы заплылi, у валасы ўбiлася саламяная пацяруха, а спусьцiсты лоб баранавалi кроплi хвараблiвага поту, якiя, зрываючыся, цёмнымi плямамi пакрывалi падштанiкi. Пiлёта даймала пахмельле.
Гледзячы на небараку, палкоўнiку манулася дапамагчы хлопцу, падтрымаць шчырым словам, але словы такiя не прыходзiлi ў галаву - палкоўнiк маўчаў i толькi ля самага лётнiшча, згадаўшы пра бабулю, пранiкнёна запытаўся:
- Што гэта за порхаўка... казу пасе?
- Сазонiха, - буркнуў пiлёт, зiрнуўшы ў вакенца, - жыве ў крайняй хаце. Зьвягня, якiх сьвет ня бачыў.
Пiлёт змоўк, а палкоўнiк, узбадзёраны такiм адказам, тыцнуў пальцам у шыбу.
- А гэта што там за шост з абручом?
Не павярнуўшы галавы, пiлёт уздыхнуў, перакрывiўся як ад зубнога болю.
- "Каўбаса" была, ды ветрам падрала.
Уазiк абмiнуў рабую казу, праехаўся па полi i загамаваў у двух мэтрах ад "кукурузьнiка", ля якога завiхалiся два шарагоўцы: чарнявы выцiраў анучкаю перапэцканыя салiдолам пальцы, а бялявы сядзеў на траве i смалiў цыгарэту.
У самалёта й сапраўды адсутнiчала задняе кола - хвост стаяў на калодзе, а пад хвастом, у поўным бязладзьдзi ляжалi падшыпнiкi, патрубкi, кувалда з манцiроўкаю, зашмальцаваная ватоўка, прыцiснутая да зямлi блiскучым валам; апрача таго да хваста быў прыхiнуты мэталёвы брус, цень ад якога перакрыжоўваў увесь гэты натурморт, а разам зь iм i ўсе палкоўнiцкiя надзеi ды спадзяваньнi.
Палкоўнiк паклаў рукi на цёплую абшыўку самалёта, прыцiснуўся да абшыўкi лобам i заплюшчыў павекi.
Апэрацыя была правалена, але ў душы палкоўнiцкай не было нi жалю, нi роспачы, нi хваляваньня. На душы было лёгка, прасьветлена i чыста. Палкоўнiк уявiў, як ён прыйдзе заўтра ў свой габiнэт, падцягне па старой звычцы гiру старога гадзiньнiка, потым нетаропка сядзе за стол i, ускудлацiўшы непаслухмяныя кучары, размашыстым почыркам напiша рапарт. Потым ён прысмалiць цыгарку, падыйдзе да вакна i, глянуўшы долу, убачыць буфэтчыцу Тосю. Тося адорыць яго белазубай усьмешкай, сарамлiва абцягне спаднiцу i тут жа крутнецца на высокiх абцасiках, падступна агалiўшы крамяныя сьцёгны.
Палкоўнiк уздыхнуў, сьлiзгануў даланёй па вiльготных павеках i пачуў раптам бадзёры голас чарнявага шарагоўца.
- Утулка паляцела.
- Цямiш, - адгукнуўся на тое пiлёт, з балесным вохканьнем выдыхнуўшы паветра.
- У прынцыпе, можна ўзьляцець i бяз кола, - iзноў падаў голас шараговец, трэба якi кавалак дрэва прымацаваць - зьняць кару, змазаць салiдолам...
Палкоўнiк страпянуўся, ляпнуў даланёй па абшыўцы, умольна зiрнуў на пiлёта. Пiлёт стаяў, як кол пракаўтнуўшы: лыпаў буркаламi, церабiў падштанiкi i невядома колькi б усё гэта доўжылася, ды тут палкоўнiк ляпнуў пальцамi па шыi, зганяючы казытлiвую кузурку й пiлёт, па-свойму зразумеўшы такi жэст, нясьмела прамармытаў:
- Можна паспрабаваць.
"Канешне можна!" - хацеў было крыкнуць палкоўнiк, але стрымаўся, адно захоплена пацёр далоняй аб далонь, а калi хлопцы кiнулiся да элiнгу - за пiлой i сякерай, - воплескамi прысьпешыў iхны бег.
У нябесным прыцiне залiвалiся жаўрукi, пад нагамi гулi чмялi i восы, жоўтае дзьмухаўцовае поле лашчыла пагляд, але палкоўнiк нiчога ня чуў i ня бачыў. Ён утрапёна хадзiў вакол самалёта, мармытаў сабе пад нос штосьцi дарэшты няўцямнае, вадзiў рукамi ў паветры, мадэлюючы дзеяньнi на зьнiшчэньнi паветранага шара й маёру давялося гучна гвiздаць - у два, а потым у чатыры пальцы, перш чым палкоўнiк ачуўся i зiрнуў у бок легкавушкi. Маёр тыцнуў пальцам у неба, паказваючы, што тэлефануе шэф i палкоўнiк у вадказ рашуча махнуў рукою: размаўляць з шэфам такой парой яму нiяк не выпадала.
... Мядовы ветрык даносiў да вушэй абрыўкi фраз:
- ... Ажыцьцяўляем сачэньне... на перахоп паднятая эскадрыля зьнiшчальнiкаў... зьнiшчыць цэль загадана экiпажу самалёта... - галава маёрава на кароткае iмгненьне вытыркнулася з кабiнкi, - ... з бартавым нумарам ноль-дваццаць чатыры... Будзем рупiцца, таварыш генэрал...
"Як мянташкай лупiць", - прашаптаў палкоўнiк ды, цi не ўпершыню за ўвесь час знаёмства з маёрам, падумаў, што Кукарэка наогул някепскi малец.
- Квадрат чатыры-дванаццаць. Падлятае да базы, - крыкнуў тым часам Кукарэка, ляпнуў дзьверцамi ўазiка, а згледзеўшы шарагоўцаў, якiя цягнулi тоўстую лазовую крывулiну, пабег iм насустрач.
"Як Ленiн на суботнiку", - адзначыў палкоўнiк, пабачыўшы, што маёр падставiў плячо пад тонкi канец крывулiны i, цыкнуўшы сьлiнай, рушыў да пiлёта, якi цягнуў два тросы, скрутак дроту i яшчэ нейкае прычандальле.
Крывулiну прымацоўвалi ўсёй грамадой. Напачатку палкоўнiк ня мог дабраць ладу: як гэта можна прымацаваць гладкае бервяно да шпяня, на якiм сядзела кола. А хвiлiн праз дзесяць, калi, з дапамогаю кувалды, манцiроўкi i троса, крывулiна была прымацаваная, ляпнуў Кудзёлку па плячы i захоплена выдыхнуў:
- Зь мяне вядро гарэлкi!
Потым яны ўтрох - палкоўнiк з аднаго канца, два шарагоўцы з другога прыўзьнялi самалётны хвост на жалезным брусу, Кукарэка наехаў бампэрам уазiка на калоду, выпхнуў яе з-пад хваста, i пiлёт Кудзёлка, абабiўшы кальсоны, задыхана мовiў:
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
