Люлю затаiла дыханне, i рып амаль адначасна сцiх. "Усё цяпер балiць памiж ног, увесь час свярбiць i пячэ, нават плакаць хочацца, i так цяпер будзе кожную ноч, апроч хiба заўтрашняй, таму што заўтра мы будзем у цягнiку". Люлю закусiла губу i перасмыкнулася, прыгадаўшы, як енчыла. "Няпраўда, не енчыла я, проста трошкi мацней за звычайнае дыхала, таму што ён такi цяжкi, што як навалiцца на мяне, дык у мяне аж дыханне займае. Як ён сказаў: "Ты енчыш, табе прыемна", - цярпець не магу, калi пры гэтым яшчэ размаўляюць: калi робiш гэта, трэба забыцца, а гэты без перапынку толькi i балбоча рознае свiнства. Я не енчыла: па-першае, я не магу атрымлiваць задавальнення - гэта факт, так нават доктар казаў, - хiба што толькi калi зраблю сабе сама. А ён не хоча мне верыць, яны ўсе не хочуць гэтаму верыць, толькi кажуць: "Гэта таму, што табе зрабiлi няправiльна першы раз, але я табе пакажу, што такое сапраўдная асалода", - я iм нават ужо не пярэчу, я ж ведаю, чаму ў мяне так - усё праз фiзiялогiю; а iх гэта крыўдзiць".

На лесвiцы пачулiся крокi. "Нехта вяртаецца. Крый Божа, каб толькi гэта быў не ён. Бо ён на такое здольны - калi яго раптам зноў апануе жаданне. Не, не ён, у гэтага хада цяжэйшая, - а можа? - Сэрца ў грудзях у Люлю аж падскочыла. - Можа, гэта алжырац? Ён жа ведае, што я адна. Зараз пастукае ў дзверы. Не магу, не магу болей гэтага вытрываць! Не, гэта паверхам нiжэй, нейкi тып вярнуўся ў свой нумар, совае ключ у шчылiну, а як корпаецца, ды ён зусiм п'яны, цiкава, i хто толькi жыве ў гэтай гасцiнiцы, вясёленькая, вiдаць, публiка; надвячоркам сустрэла тут адну рыжую, на лесвiцы, - вочы, як у наркаманкi. Я не енчыла! Натуральна, ён мяне ўрэшце ўзбудзiў - столькi цiскаць, ён гэта ўмее; цярпець не магу гэтых умельцаў, далiбог, згадзiлася б лепей спаць з бязвiнным i неспрактыкаваным. А ў гэтых рукi адразу так i лезуць туды, куды трэба, i лашчаць, i цiскаюць, паволi, не моцна... лiчаць вас за нейкi iнструмент, i яшчэ ганарацца, што ўмеюць на iм iграць. Ненавiджу, калi мяне ўзбуджаюць, тады ў горле ўсё сохне i робiцца страшна, а ў роце нейкi дурны смак. У мяне тады такое пачуццё, быццам мяне прынiзiлi, - яны ж лiчаць, што ўладараць над вамi; П'еру дык я гатовая проста па пысе даць, калi ён з такiм самазадаволеным выглядам кажа: "У мяне свая тэхнiка". Божа, i падумаць толькi, што ўсё жыццё - гэта i ёсць: i прыбiраюцца, i мыюцца, i стараюцца выглядаць прыгажэй - усё дзеля гэтага, i раманы ўсе пра гэта напiсаны, i думаюць пра гэта ўвесь час, а ўрэшце - вось да чаго ўсё зводзiцца; iдзяце з нейкiм тыпам у пакой, ён вас там напалову прыдушвае, а ў канцы яшчэ пэцкае вам жывот. Як хочацца спаць! Хоць бы крыху прыкархнуць - заўтра ж ехаць цэлую ноч; зусiм буду змэнчаная. А хочацца быць трошкi свежай, каб прагуляцца пасля па Нiцы; кажуць, там вельмi прыгожа - маленькiя iтальянскiя вулачкi, каляровая бялiзна сушыцца на сонцы; вазьму з сабой мальберт i буду маляваць, а маленькiя дзяўчынкi будуць падбягаць i глядзець, што я раблю. Брыдота! (Яна крыху зварухнулася i адчула сцягном мокрую пляму на прасцiне.) Вязе мяне туды, каб толькi гэтым i займацца. Нiхто, нiхто мяне не любiць. I гэты - iшоў побач, мне ўжо так было, што ўжо прытомнасць была гатовая страцiць, усё чакала ад яго пяшчотнага слова, каб сказаў: "Я кахаю цябе", - ну, вядома, я з iм не вярнулася б, але сказала б што-небудзь прыемнае, разышлiся б сябрамi, а так чакала, чакала, ну, узяў мяне за руку - я нават не вырывала, - а Рырэта як раззлавалася; i няпраўда, што ён быў падобны да арангутанга, я так i падумала, што ў яе што-небудзь такое ў галаве, толькi i крывiлася на яго сваiмi гiдзенькiмi вочкамi, проста дзiва, якая яна часам бывае злосная, але ўсё роўна - калi ён схапiў мяне за руку, я i не падумала супрацiўляцца, галоўнае зусiм не ў гэтым - яму патрэбна была не я, яму патрэбна была яго жонка, бо ён са мной ажанiўся i лiчыць сябе маiм мужам; заўсёды мяне прынiжаў, толькi i даводзiў, што, маўляў, разумнейшы, ну, i сам цяпер вiнаваты, няма чаго было ставiцца да мяне так пагардлiва, можа, я з iм яшчэ i засталася б. Я нават упэўненая, што ён i не шкадуе, i не плача - толькi злуецца, i ўсё, а сам нават радуецца: цяпер жа ў яго ўвесь ложак, можа нарэшце выпрастаць свае даўжэзныя ногi. Як бы я хацела памерцi! Вось толькi баюся, каб ён не падумаў пра мяне блага: я ж нiчога не магла растлумачыць - побач была Рырэта i ўсё толькi i балбатала, i балбатала, як нейкая iстэрычка. Цяпер можа радавацца; ганарыцца, напэўна, - якая яна была смелая, быццам з Анры гэта так цяжка: ён цiхi, як бязвiннае ягнятка. Вось пайду! Не могуць жа яны мяне прымусiць кiнуць яго, як сабаку". Яна саскочыла з ложка i запалiла святло. "Так, панчохi, камбiнацыю i досыць". Яна так спяшалася, што нават не падумала прычасацца. "Паглядзяць на мяне i не здагадаюцца, што пад палiто нiчога няма, яно ж у мяне доўгае, да самых чаравiкаў. Чорт, яшчэ ж гэты алжырац, - яна знерухомела i адчула, як тахкае сэрца. - Давядзецца яго пабудзiць, каб адчынiў". Па-воўчы ступаючы хоць кожная прыступка ўсё роўна непрыемна рыпала, - яна спусцiлася ўнiз i пастукала ў акенца канторкi.

- Што там? - прамармытаў алжырац.

У яго былi ружовыя вочы i ўскудлачаныя валасы, выглядаў ён зусiм не страшным.

- Адчынiце мне дзверы, - суха сказала Люлю.

Праз пятнаццаць хвiлiн яна ўжо званiла ў Анрыеву кватэру.

- Хто там? - цераз дзверы спытаў Анры.

- Гэта я.

"Не адказвае, не хоча мяне пускаць, а я буду грукаць, пакуль не адчынiць, Нiдзе не дзенецца, пабаiцца суседзяў". Праз хвiлiну дзверы крыху адчынiлiся, i ў шчылiне ўзнiк бледны Анры з чырвонай скулай на носе. Ён быў у пiжаме. "Не спаў", - з пяшчотай падумала Люлю.

- Я не хацела ад'язджаць, не пабачыўшыся з табою.

Анры па-ранейшаму маўчаў. Крыху адштурхнуўшы яго, Люлю ўвайшла. "Якi цяльпук, заўсёды на яго натыкаешся: стаiць, глядзiць сваiмi круглымi вачыма i рукi звесiў, не ведае, куды сунуць сваё цела. Давай-давай, маўчы, я ж бачу, што ты ўсхваляваны, няздольны слова сказаць". Анры стаяў, сiлячыся праглынуць слiну. Люлю давялося самой зачынiць дзверы.

- Я хачу, каб мы рассталiся сябрамi, - сказала яна.

Анры разявiў рот, нiбыта збiраючыся нешта сказаць, але раптам павярнуўся i пабег прэч. "Чаго гэта ён?" Люлю не адважвалася пайсцi следам. "Ён што плача?" Раптам яна пачула, як Анры кашляе: ён быў у прыбiральнi. Калi ён нарэшце выйшаў, Люлю кiнулася яму на шыю i пацалавала ў вусны: з рота пахла ванiтамi. Люлю голасна зарыдала.

- Мне холадна, - прамармытаў Анры.

- Хадзем у ложак, - праз слёзы сказала Люлю, - я магу застацца да ранiцы.

Яны леглi, але Люлю па-ранейшаму душылi рыданнi: яна зноў убачыла сваю спальню, свой добры, свой чысты ложак i гэты чырвоны водблiск у акне. Яна чакала, што Анры яе зараз абдыме, але той, здаецца, не думаў: ён ляжаў, выпрастаўшыся на ўвесь рост, нiбы кол праглынуў. "Вось ён такi напружаны, калi гамонiць з якiм-небудзь швейцарцам". Яна ўзяла абедзвюма рукамi яго галаву i пiльна зiрнула ў твар. "Ты чысты, чысты, ты чысты". Анры заплакаў.

- Якi я няшчасны, - сказаў ён, - я яшчэ нiколi не быў такi няшчасны.

- I я таксама, - сказала Люлю.

Яны доўга плакалi. Нарэшце яна пагасiла святло i паклала галаву яму на плячо. "Каб мы заўсёды маглi так ляжаць: чыстыя i журботныя, як двое сiротак; але гэта немагчыма, так у жыццi не бывае". Жыццё - гэта быў гiганцкi вал, якi мусiў абрынуцца на Люлю i выдраць яе з рук у Анры. "Твае рукi, твае вялiкiя рукi. Ён ганарыцца iмi, таму што яны ў яго вялiкiя. Кажа, што ў нашчадкаў старажытнага роду заўсёды доўгiя канечнасцi. Цяпер ён нiколi ўжо не будзе сцiскаць мне рукамi талiю - мне заўсёды рабiлася трошкi козытна, але я ганарылася, таму што ён амаль злучаў пальцы. I няпраўда, што ён iмпатэнт, ён чысты, чысты - i, можа, крыху ленаваты". Яна ўсмiхнулася скрозь слёзы i пацалавала яго некуды пад падбародак.

- Што я цяпер скажу бацькам, - сказаў Анры. - Мая мацi памрэ, як даведаецца.

"I не падумае яна памiраць, наадварот - толькi ўзрадуецца. Будуць збiрацца ўпяцярых за сталом i гаманiць пра мяне, з такiм ганьбавальным выглядам, быццам iм усё пра мяне вядома, проста яны не хочуць казаць пры малодшай, ёй толькi шаснаццаць, яна яшчэ маленькая, каб пры ёй гаварылi пра пэўныя рэчы. А гэтая будзе толькi цiхутка хiхiкаць: яна ж усё будзе ведаць - яна заўсёды ўсё ведае i ненавiдзiць мяне. Якi бруд! I звонку ўсё сапраўды выглядае супраць мяне".

- Не кажы iм цяпер нiчога, - папрасiла яна. - Скажы, што я паехала ў Нiцу, каб паправiць здароўе.

- Яны не павераць.

Яна пачала хутка i дробна цалаваць Анры ў твар.

- Анры, але ж ты быў са мною не надта прыязны.

- Праўда, - сказаў Анры, - я быў не надта прыязны. Але ж i ты, - дадаў ён, падумаўшы, - ты таксама была са мной не надта прыязная.

- I я таксама. У-у-у! - занудзiла Люлю. - Якiя мы абое няшчасныя!

Яна рыдала так моцна, што баялася задыхнуцца. Хутка павiнна было заняцца на дзень, ёй трэба будзе iсцi. "Нiколi, нiколi не робiш так, як сам хочаш, заўсёды цябе некуды нясе, i нiчога не можаш зрабiць".

- Табе не трэба было мяне так кiдаць, - сказаў Анры.

Люлю ўздыхнула.

- Я цябе так кахала, Анры.

- А цяпер, цяпер - больш не кахаеш?

- Цяпер зусiм не тое.

- З кiм ты едзеш?

- Ты гэтых людзей не ведаеш.

1 2 3 4 5 6 7 8

На этой странице вы можете бесплатно читать книгу Блiзкасць (на белорусском языке) - Жан Сартр бесплатно.

Похожие на Блiзкасць (на белорусском языке) - Жан Сартр книги

Школа мужей - Жан-Батист Мольер - Проза
Гофолия - Жан Расин - Проза
Могикане Парижа - Александр Дюма - Проза
Жена-девочка - Томас Майн Рид - Проза
Вот так мы теперь живем - Сьюзен Сонтаг - Проза
Внезапная прогулка - Франц Кафка - Проза
Портрет - Маргарет Олифант - Проза
Цирк зимой - Кэти Дэй - Проза

Оставить комментарий