У грудзях моцна затахкала сэрца. Не было сумнення — там Дзянісаў, Віктар i нехта з чужаземцаў...
Уздрыгнулі губы, сціснулася ў радасці сэрца. Што іні кажы, а з пакут таксама можа вырасці шчасце!
— Сябры... Таварышы! — выгукнуў Алег, і яму здалося, што ад яго голасу скалануўся ўвесь акамянелы, халодны свет.
Яго пачулі, спяшаліся на дапамогу. Алег ужо добра валодаў сабой і сам прабіраўся праз цясніны, востраверхія хрыбты, бяздонныя катлавіны насустрач сваім сябрам.
Яны ўвайшлі ў каюту ракеты. Іван Іванавіч першым прапусціў Алега і загадаў яму адразу-ж распранацца. Цяпер можна было добра разгледзець твар юнака. Ён быў бледны, схуднелы, нават не верылася, што за адны суткі можна так змізарнець. Толькі вочы Алега свяціліся па-ранейшаму горача.
— Ну, раскажы, як усё здарылася, — сказаў Дзянісаў, сядаючы побач з Алегам.
— Як кажуць, чорт панёс на гнілы мост... Вось палез на скалу за гэтым каменем і сарваўся.
Віктар Машук працягнуў руку.
— Пакажы!
Камень быў з аднаго боку аголены, як-бы складзены з асобных каляровых плітак, з другога — пакрыты нейкім аксамітным мохам. Віктар крануў гэты мох рукой і здзіўлена ўтаропіў позірк у Дзянісава.
— Іван Іванавіч... — прамармытаў ён ціха. — Што за цуд?
Дзянісаў адарваў кавалачак моху і, сеўшы за столік лабараторыі,некалькі хвілін глядзеў на яго праз мікраскоп. Потым павольна павярнуўся і глыбокадумна прамовіў:
— Жыццё скупое — і адзенне такое...
— Дык гэта расліннасць? — здзівіўся Алег.
— Яна самая, — выдыхнуў Дзянісаў і павольна закрочыў па каюце.— Нечакана-нягадана... Бачыш, якое магутнае... жыццё... Без паветра, вады, а заваявала месца.
— Як гэта растлумачыць? — звярнуўся Віктар да Дзянісава. — Мне не верыцца...
— Тлумачэнне тут простае, сябры, — сказаў ён. — Жыццё ўсемагутнае. Як бачыце, яно заваявала Месяц раней, чым розум чалавека. I гэта не дзіўна: i на Зямлі ёсць мікраарганізмы, якія не баяцца лютага холаду і пякельнай гарачыні.
Радасць ахапіла людзей. Няхай жыццё тут хілае, убогае, яно ўпрыгожвае гэты застыглы змрочны свет, чапляецца за каменыі, сагравае іх сваім нясмелым, патаемным дыханнем.
Жыццё... Жыццё... У цябе — бездань магутнасці! Ты ўсюды вядзеш барацьбу — i перамагаеш! Як слаўна гэта ўсведамляць, асабліва тут, у гэтым нямым царстве гарачыні i холаду.
— Не дарэмна ты пакутаваў, Алег, — сказаў шчыра Віктар. — Я зайздрошчу табе...
Алег пільна прыгледзеўся да таварыша. Віктар трымаў сябе падкрэслена проста, быў вясёлы, задаволены. Алег успомніў пра Наташу i насцярожыўся. Ці не памірыліся яны? Магла-ж яна падумаць, што ён, Алег, загінуў i навек страчаны для яе!
Алег уздыхнуў.
Дзянісаў паспеў заўважыць клопат на яго твары і спытаў:
— Цябе што-небудзь трывожыць?
— Зямля... — прызнаўся Алег. — Яна разбудзіла мяне, шаптала нейкую казку... Што там?
— Нічога асаблівага. Бачыш, вісіць на месцы.
— I віунь там, — паказаў рукою Віктар, — самая светлая кропка. Гэта астравок твайго жадання.
— Ты кпіш з мяне, Віктар!—нахмурыўшы бровы, сказаў Алег.
— Хопіць! — папераджальна спыніў хлопцаў Дзянісаў, баючыся, што яны пачнуць сварыцца. — Усе канфлікты вырашыце пазней. Сядзіце ціха, уключаю Зямлю!
Успыхнуў шырокі экран тэлевізара. У каюту ўварваліся гукі міузыкі, галасы. I вось на светлай мазаіцы люстэрка адлюстравалася лёгкая постаць дзяўчыны з туга сплеценым вянком кос на галаве.
Позіркі Алега і Наташы сустрэліся. Наташа нават адступіла крок назад, уражаная нечаканасцю. Толькі яна клікала яго, шукала ў эфіры i вось радасць — ён жывы і здаровы стаіць перад экранам.
— Алег!
— Наташа!
Наташа ўсміхалася праз слёзы. I ўсмешка яе была такая ціхая, ясная, шчаслівая, што нават Дзянісаў не вытрымаў і вінавата заморгаў павекамі.
— Ух, як горача ў каюце, — прамовіў ён, нібы ў апраўданне. — Вочы пацеюць...
Прайшлі хвіліны няёмкага маўчання. Наташа ўзняла галаву. Яна была па-ранейшаму строгая і гордая, хоць яшчэ было відаць, як усхвалявана дыхаюць яе грудзі.
— Дзякую табе, Наташа. Ты выратавала, знайшла мяне...
— I не Полю Арнолю, а вам, Наташа, давядзецца плаціць выкуп за Алега, — жартаўліва сказаў Дзянісаў.
— Што за выкуп?
Іван Іванавіч ніякавата павёў плячыма і растлумачыў:
— Дробязі, Наташа. Проста наш госць, містэр Арноль, хацеў крыху зарабіць. Ха-ха-ха!.. — засмяяўся ён і глянуў на Поля.
Той сядзеў у кутку каюты і з нахабнай развязнасцю пазіраў на Дзянісава. Ён разумеў, што гавораць аб ім, і хацеў паказаць сваю незалежнасць i нават пагарду.
— Я табе раскажу аб усім на Зямлі, — прамовіў Алег. — Згода?
— Згода, — адказала дзяўчына з лёгкім уздыхам.—Змагайся, працуй і абавязкова вярніся! Мы вас чакаем!
Люстэрка экрана мільганула i пагасла. Алег адышоў у бок і сеў за столікам, насупраць Роба.
— Таварыш Дрозд, можа ў шашкі згуляем? — звярнуўся да яго замежны сябра.
Алег жвава ўзняў вочы і калі, нарэшце, да яго дайшоў сэнс пытання, усміхнуўся, адказаў:
— 3 вялікай радасцю, Роб!
Якія гэта былі шчаслівыя хвіліны! Праз ледзяныя прасторы сусвету, праз чорныя бяздонныя яго нетры патокі электрамагнітных імпульсаў данеслі гарачую ўсмешку дзяўчыны, яе чысты голас, невыказаны смутак і каханне. Будзь-жа блаславенная радасць гэтай сустрэчы!
Які вялікі, неабсяжны сусвет, але ўсюды, куды ні трапіць чалавек, за ім ляціць, яго шукае спадарожнік жыцця і маладосці — святое, гордае каханне.
***
На другі дзень жыхары Месяца сабраліся на нараду. Па заданню Дзянісава Алег зрабіў разлікі на старт, і цяпер расказваў сябрам аб магчымасцях звароту на Зямлю.
Справа ўскладнялася. Паліва ў ракеце засталося мала. Яго хапала толькі, каб узняць ракету i двух чалавек.
Усе сядзелі строгія, задумлівыя. На ілюмінатары ляжаў кавалак чорнага неба з блакітнаватымі іскрынкамі зорак.
Іван Іванавіч заклаў рукі за спіну і хадзіў сюды-туды па каюце.
— Тут трэба галава Саламона, — сказаў нарэшце Віктар.
— На Саламона спадзявайся ды і сам кумекай, — заўважыў Дзянісаў.
Роб Пітэрс ускудлачыў чорныя валасы і, узняўшы галаву, сказаў:
— Што-ж, мы застанемся. Нам не прывыкаць з Полем. Будзем весці назіранні за прыладамі, рабіць запісы, дапамагаць вам абсталёўваць навуковы гарадок...
Поль злосна бліснуў вачыма на свайго суайчынніка.
— Ідзі да д’ябла, Роб! — сказаў ён стрымана. — Я не хачу заставацца ў гэтай пякельнай пустыні. Я ўжо ад гэтых халодных каменняў захварэў. У мяне грып.
Алег усміхнуўся.
— Прычына сур’ёзная, сябры. Мы не можам рызыкаваць будучыняй гэтай планеты. Яна павінна быць чыстай...
Роб задаволена ўсміхнуўся. Яму было прыемна, што Алег так жорстка, саркастычна насміхаўся з Поля. Няхай ведае, чаго каштуе яго сквапнасць і фанабэрыстасць.
На небасхіле заходзіла Сонца. Доўгія цені ад высокіх горных вяршынь з кожнай гадзінай усё бліжэй і бліжэй падступалі да ракеты.
Алег нейкі момант разглядаў суровы ландшафт Месяца, потым адвёў позірк ад акна і, паказаўшы на макет ракеты, што вісеў на сцяне, сказаў:
— Есць адзін выхад — зняць антэны.
— А яшчэ што? — незадаволена і насмешліва буркнуў Дзянісаў. — Можна выкінуць тэлевізары? Так?
Алег збянтэжыўся.
I вось устаў Роб, магутны і высокі. Сваёй спіной ён засланіў два ілюмінатары, і ў ракеце адразу стала цемнавата.
— Я маю прапанову, — сказаў ён хрыплаватым нізкім голасам.— Яна вельмі простая: я знайду паліва!
Усе здзіўлена паглядзелі на негра. Аб чым ён гаворыць, на што спадзяецца?
Іван Іванавіч наблізіўся да замежнага госця, прыжмурыў бровы:
— Ну, ну, гаварыце!
— Мы забыліся пра «Анаконду»! Алюмініевы і магніевы лом — выдатнае паліва, — сказаў ён і паволі сеў у крэсла.
— Гэта тое, што нам трэба! — усклікнуў Дзянісаў. — Вы малайчына, Роб!
На некалькі хвілін усталявалася цішыня. Толькі чутно было, як бег час, ды як стукалі ў грудзях сэрцы. У кутку каюты на канапцы круціўся, бы на іголках, Поль Арноль. Усе разумелі непакой капітана «Анаконды».
Роб устаў і пачаў збірацца ў дарогу. Дзянісаў разгарнуў карту, накрэсліў маршрут і перадаў яе Робу. Той паволі згарнуў яе і паклаў у цэлулоідны планшэт. Потым павярнуўся да Арноля, сказаў:
— Містэр Поль, нам пара!
— А вы вазьміце i на маю долю, — ні то з усмешкай, ні то сур’ёзна сказаў Арноль і неахвотна падышоў да гардэробнай, дзе вісеў яго касмічны касцюм.
— Няўжо вы не ведаеце, што тут яшчэ не нарадзіліся дурні, каб служыць вам, — сказаў з несхаванай злосцю Роб. — Хутчэй варушыцеся, Поль! Вам падвярнуўся выпадак вярнуцца на Зямлю, а вы марудзіце!
Яны выйшлі з ракеты.
I вось праз гадзіну Роб i Поль, абліваючыся потам, вярталіся назад. Яны то ўздымаліся ўверх, то бегалі па глебе, спатыкаючыся аб каменні. Плечы іх горбіліся пад цяжарам вялікіх паклаж.
